Teleskop zwierciadlany



Jako pierwszy projekt teleskopu zwierciadlanego stworzył około 1663 roku James Gregory, ale praktycznej realizacji doczekał się on 10 lat później za sprawą Roberta Hooke'a. Jednak angielski uczony Isaac Newton był szybszy o 3 lata od Hooke'a i stworzył swój zwierciadlany teleskop około roku 1670. To właśnie jemu przypisuje się wynalezienie pierwszego teleskopu zwierciadlanego.
Od XVII wieku aż do połowy XIX wieku lustra (zwierciadła) były wykonywane ze specjalnego stopu brązu, zwanego wówczas "speculum metal". Dopiero w drugiej połowie XIX wieku materiał ten został zastąpiony przez szkło, kiedy to odkryto metodę powlekania szklanej tafli zwierciadła cienką warstwą srebra, posiadającego dużo lepszy współczynnik odbijalności światła.



                                                            replika teleskopu Newton'a




Zegar wahadłowy

Pierwszy zegar wahadłowy został zbudowany przez Christiaana Huygensa, który około roku 1657 zastosował w praktyce prawo ruchu wahadłowego sformułowane przez Galileusza. Ówczesne zegary posiadały jedynie wskazówki godzinowe jednak wraz ze wzrostem dokładności chodu wprowadzono wskazywanie minut wskazówką minutową. Rozwój konstrukcji wychwytów powodował dalsze usprawnienie pracy zegarów wahadłowych do momentu skonstruowania przez George’a Grahama wychwytu spoczynkowego (w r. 1715), który pod nazwą wychwytu Grahama jest stosowany do dziś. Przed Huygensem wahadło wykorzystał w praktyce do mierzenia czasu w 1654 r. Jan Heweliusz podczas swoich obserwacji astronomicznych, potem z powodzeniem używał też wahadła w konstruowanych przez siebie zegarach.

                                                                                                Zegar Huygens'a
Najdokładniejszy zegar wahadłowy, będący jednocześnie najdokładniejszym zegarem mechanicznym na świecie, został skonstruowany przez pracowników Muzeum Zegarów Wieżowych w Gdańsku. Jest on kilkunastokrotnie dokładniejszy od innych konstrukcji, wskazania zegara kształtują się w zakresie kilkudziesięciu mikrosekund odchylenia na dobę.

Mikroskop



Pierwsze mikroskopy były mikroskopami optycznymi, w których do oświetlania obserwowanych obiektów wykorzystywano światło dzienne. Za twórców tego rodzaju mikroskopów uważa się HolendrówZachariasza Janssena i jego ojca Hansa. Pierwsze konstrukcje wykonali oni około roku 1590. Ze względu na niewielkie powiększenie (10 razy) mikroskopy nie zdobyły wtedy uznania jako narzędzie badawcze.
Niemniej jak sie później okazało, ich mikroskop był to jeden z ważniejszych wynalazków w dziejach ludzkości.

                                                                         mikroskop Jensen'a
Pierwszym naukowcem, który wykorzystał owe urządzenia do celów naukowych był Włoch Galileusz. Wykorzystał go do opisu skomplikowanej, wcześniej niedostrzegalnej skomplikowanej budowy oka owada (niestety nie do końca wiadomo jakiego). Innym naukowcem posługującym się jako pierwszy mikroskopem był Holender Antoni van Leewenhoek wykorzstyjący mikroskopy w celu szlifowania soczewek.
   
                                                                    XVII - wieczny mikroskop
Jednak prawdziwa rewolucja przyszła dopiero w XIX wieku, kiedy to stworzono pierwszy mikroskop elektronowy. Dzięki temu rewolucyjnymu urządzeniu można bylo oberwować obiekty o wymiarach zaledwie jednej milionwej milimetra. Z resztą za te wynalazek Ernst Ruska został uhonorowany prestiżową nagrodą Nobla. Choć musiał czekac na to bardzo długo alowiem aż do 1986 roku. Pomimo, iż sam mikroskop został wynaleziony już w 1931 roku. Warto tutaj jeszcze wspomnieć, iż pierwsze mikrskopy skonstruowane przez Zachariasza miały powiększenia zaledwie 10 krotne. Z tych tez powodów nie zdobyły początkowo uznania wśród naukowców. Albowiem powiększenia takie można uzyskać przy użyciu zwykłej lupy.

Muszla klozetowa


W 1596 roku Sir John Harington wprowadził do użytku pierwszą nowoczesną muszlę klozetową, do której woda spływała ze zbiornika, usuwając zawartość. Harington zamontował taką muszlę dla swojej matki chrzestnej, samej królowej Elżbiety I, która jednak odmówiła stosowania jej ze względu na hałas. Ten typ muszli, zwanej Ajax, nie przyjął się w Anglii, upowszechnił się natomiast we Francji, pod nazwą Angrez.

źródło
źródło

Kalendarz gregoriański




Kalendarz gregoriański to zreformowany słoneczny kalendarz juliański. Jest to w zasadzie kalendarz juliański, do którego wprowadzono niewielką poprawkę mającą na celu zniwelowanie opóźnienia w stosunku do roku zwrotnikowego, narosłego od roku 46 p.n.e o 10 dni. Aby usunąć nienadążanie roku kalendarzowego w kalendarzu juliańskim za rokiem astronomicznym, papież Grzegorz XIII wprowadził w roku 1582 reformę kalendarza.



Aby odrobić 10 utraconych dni nakazano, że po dniu 4 października 1582 roku nastąpi od razu dzień 15 października 1582 roku. W kalendarzu juliańskim każdy rok, którego liczba dzieli się przez 4 bez reszty, był rokiem przestępnym, czyli liczył 366 dni. W szczególności więc przestępne były wszystkie lata sekularne, mianowicie 1600, 1700, 1800 itd. W kalendarzu zreformowanym wśród czterech kolejnych lat sekularnych będzie jeden rok przestępny, a trzy zwyczajne. Każdy taki zwyczajny, nie przestępny rok sekularny przyśpiesza o jeden dzień zdzieranie kartek kalendarza, w wyniku czego w ciągu czterech wieków nowy kalendarz zaoszczędza 3 dni, które stary kalendarz stracił. Opóźnienie kalendarza gregoriańskiego dalej jednak następuje lecz wynosi 1 dzień na ok. 3000 lat.


                                             papież Grzegorz XIII

Zreformowany kalendarz został w Polsce wprowadzony za czasów Stefana Batorego w roku 1582. Inne kraje ociągały się z wprowadzeniem nowego kalendarza i były w użyciu dwie rachuby czasu. Różniły się one w wieku XVI i XVII o 10 dni, w wieku XVIII o 11 dni w wieku XIX o 12 dni, w wieku XX o 13. Stopniowo jednak wszystkie kraje Europy zreformowały kalendarz na gregoriański, który służy nam do dziś.

Ołówek


Ołówek to przyrząd do pisania, zwykle pręcik grafitowy w oprawce drewnianej.
Malarze od połowy XIV wieku przy szkicowaniu posługiwali się pałeczkami ze stopu ołowiu z cyną, oprawionymi niekiedy w futeralik ze skóry (najlepsze pałeczki były z Włoch).
Takich właśnie używał Albrecht Durer na początku XVI wieku. Ślady rysunku wycierano chlebem.
W 1554 roku odkryto złoża grafitu w Borrowdale w Anglii (jak głosi legenda, pomógł przypadek - burza przewróciła olbrzymi dąb z korzeniami), wkrótce zauważono, że grafit lepiej nadaje się do prac artystycznych niż ołów.


W 1565 roku, szwajcarski bibliograf, bibliofil i lekarz Conrad Gessner oprawił rdzeń grafitowy w drewnianej oprawce.
Nazwa ołówek wzięła się stąd, że grafit nazywano początkowo "czarnym ołowiem".
W 1683 roku ołówek wyrabiano już jako rdzeń wklejony w drewnianą oprawkę. Spotykano też inne formy ołówka: pałeczki " obandażowane" taśmą, którą odwijano w miarę rysowania, pręciki w metalowych szczękach (praforma ołówka mechanicznego).
Stopniowo grafitu zaczynało brakować. Szczególnie drastycznie odczuwano to za Napoleona we Francji, pozbawionej dostaw angielskich. Na życzenie cesarza, Jacques N. Conte (1795 rok) opracował udaną mieszankę grafitu z gliną i wodą. Wyrabiał z niej pręciki, które wypalał w piecu. W zbliżonym czasie podobną mieszankę wymyślił także J. Hardtmuth w Wiedniu. Znana stała się fabryka J. Fabera w Norymberdzie (1839 rok), bazująca przez wiele lat na graficie syberyjskim.
Ołówek z gumką opatentowano dopiero w 1858 roku.

Pismo


W starożytności istniało wiele rodzajów pism. W Mezopotamii wykształciło się pismo klinowe. Charakterystyczny kształt pisma był rezultatem żłobienia w tabliczkach z miękkiej gliny rylcem wykonanym z trzciny lub kości o trójkątnym przekroju.  Po zapisaniu tabliczki wypalano, stąd można spotkać różnorodne odcienie gliny, od jasnej czerwieni do głębokiej czerni. Zespoły kresek pionowych, poziomych i ukośnych oznaczały całe wyrazy, z czasem przekształcając się w pismo sylabowe. Glina nie była jedynym materiałem do utrwalania myśli, należał do nich także metal np. srebro, po którym pisano rylcem. Dzięki pismu, król Babilończyków Hammurabi zapisał kodeks. Jest to pierwszy zbiór praw.
                                                                     
                                                                        Pismo klinowe 
Inny system piśmiennictwa stworzyli Egipcjanie. Hieroglify miały początkowo charakter obrazowy (ideograficzny), co oznaczało, iż jeden znak odpowiadał (zazwyczaj) jednemu wyrazowi. Z czasem uległy uproszczeniom, w wyniku, którego powstało pismo hieratyczne i pismo demotyczne (tzw. pismo dla ludu).  Pismem posługiwali się tylko specjalnie do tego celu szkoleni skrybowie oraz warstwa kapłańska, w tym sam faraon. Zawód pisarza był bardzo szanowany. Hieroglifów używano głównie jako pisma monumentalnego dla tekstów religijnych. Starożytni Egipcjanie używali papirusu jako materiału piśmienniczego oraz kamienia do tworzenia napisów pomnikowych (np. w grobowcach faraonów), a w późniejszym czasie pergaminu. Najstarszy zwój papirusowy z zapisanymi hieroglifami pochodzi aż z ok. 2400 r. przed Chrystusem. Do łączenia papirusów Egipcjanom służył klej, który wyrabiany był ze skór zwierzęcych oraz kości lub mleka (tzw. kazeina). Egipcjanie pisali także książki. Książka egipska posiadała wówczas formę zwoju. Najpopularniejszym rodzajem książki była tzw. „Księga umarłych”, którą wkładano do grobu jako pomoc w wędrówce do królestwa cieni. Hieroglify odczytane zostały dopiero w 1822 r przez Jeana Francoisa Champolliona (1790-1832). Odczytał je dzięki kamieniowi z Rosetty, który został odkryty dzięki wyprawom Napoleona na Egipt w 1798 roku. Kamień ten zawierał tekst w językach greckim i egipskim.
                                                                 
                                                                    Egipskie hieroglify
Chińczycy wykształcili swoje własne odrębne pismo.  Ich pismo wykształciło się z wcześniejszego pisma obrazkowego, jednak stopniowo elementy piktograficzne całkowicie zaginęły. Początkowo Chińczycy pisali na kościach i korze drzew, ale potem na papierze.  Do najstarszych zabytków pisma chińskiego należą napisy wróżebne na kościach zwierząt, pochodzące z XV wieku p.n.e.

                                                                   pismo chińskie
Starożytni Grecy stworzyli dwa rodzaje pisma. Pierwszym było pismo linearne A, które nie zostało jeszcze rozczytane. Istniało także drugie pismo, które zostało odczytane tzw. pismo linearne B. Materiał używany przez starożytnych Greków do utrwalania tekstu był bardzo różnorodny, począwszy od liści palmowych, korę drzew, płótno, skończywszy na papirusie i tabliczkach metalowych lub drewnianych. Dzięki pismu greckiemu możemy czytać książki takie jak „Iliada” lub „Odyseja” Homera i wiele innych.

                                                                       pismo greckie
Około 1700 r. p. n. e. powstał pierwszy alfabet. Pierwsi alfabet stworzyli Fenicjanie, który zawierał 22 litery. Z tej wersji fenickiej powstał alfabet grecki, który z kolei przekształcił się w litery łacińskie, stosowane dzisiaj w wielu regionach świata.

                                                                    alfabet fenicki

źródło

Papier




Najstarszy dotąd znaleziony papier z konopi odkryto w Chinach, w grobowcach ówczesnej dynastii Han (180-50 p.n.e.).
                                                                         T'saj Lun
Według źródeł chińskich, wynalazku papieru dokonał w 105 roku n.e. eunuch T'saj Lun, nadworny dostojnik i nadzorca robót publicznych.
Jako surowiec zastosował on włókna drzewa morwowego, miazgę bambusową, konopie, szmaty i stare sieci rybackie. Wszystko to, przez ubijanie łączono z dodatkiem wody w kamiennym moździerzu.
Tak otrzymaną papkę, rozcieńczano a następnie czerpano sitem, prasowano, suszono na słońcu i w końcu wygładzano kamieniem.
Będąc tanim i stosunkowo trwałym materiałem piśmiennym, papier znalazł też z czasem w Chinach i inne zastosowanie, m.in. do wyrobu tapet, banknotów i kart do gry. Papier był monopolem chińskim do połowy VIII wieku.
W 751 roku Arabowie pokonali wojska chińskie nad rzeką Talas w Turkiestanie. Wzięli wówczas do niewoli specjalistów od wyrobu papieru, których uprowadzili do Samarkandy. Wkrótce rozpoczęli tam oni wyrób papieru. Umiejętność ta dotarła w 793 roku do Bagdadu, około 900 roku do Egiptu, skąd przez Afrykę Płn. około 1100 roku do Maroka, aby w połowie XII wieku zawędrować do kalifatu Kordoby w płd. Hiszpanii. Stamtąd sztuka wyrobu papieru rozpowszechniła się na średniowieczną Europę, poczynając od Francji; pierwszy w Polsce młyn papierniczy uruchomiono w Gdańsku (1473 rok).

Wytwarzanie papieru czerpanego obrazowane przez stare chińskie ryciny

Papier miał wiele zalet w porównaniu do znanych wcześniej materiałów piśmiennych - był trwalszy i tańszy od papirusu (stosowanego w Egipcie od III tysiąclecia p.n.e.), a nieporównanie tańszy od pergaminu, sporządzanego ze specjalnie wyprawionej skóry młodych jagniąt lub koźląt. Zapotrzebowanie na papier szybko rosło, zwłaszcza w związku ze stosowaniem od połowy XV wieku druku.
Około 1670 roku wprowadzono w Holandii maszyny do mielenia i mieszania składników masy papierniczej, tzw. holendry, które znacznie uprościły proces produkcji papieru. W 1799 roku Francuz Nicolas L. Robert wynalazł maszynę wytwarzającą wstęgę papieru, a w 1803 roku przemysłową produkcję papieru na skalę masową podjął Anglik Bryan Donkin.
Aż do końca XVIII wieku papier wytwarzano ze starych szmat. Rozwój piśmiennictwa spowodował znaczne zapotrzebowanie na nowe, tańsze metody wytwarzania papieru.

Szwecja, najstarszy pieniądz papierowy w Europie (1666)

W 1844 roku produkcję taniego papieru ze ścieru drzewnego zapoczątkował niemiecki tkacz Friedrich G. Keller. Przypadkowo zaobserwował, że osy budują swoje gniazda z materiału ogromnie przypominającego papier - używają do tego celu sproszkowanej mączki drzewnej zwilżonej wydzieliną z ich gruczołów. Powstaje delikatna papka, która po stwardnieniu staje się podobna do papieru.
Keller postanowił naśladować osy i... udało mu się.

źródło
źródło
\

Koło







Pierwsze koło powstało ok. 3500 r. p.n.e na teranach współczesnego Iraku lub Iranu. Nie wiemy dokładnie kto je wynalazł, ale prawdopodobnie był to garncarz, ponieważ początkowo było stosowane w pracowniach garcarskich. W tym samym okresie koło wynaleźli też Chniczycy. Koła były wtedy montowane u wozów. Dalej prawdopodobnie koło dotarło do dzisiejszej Rosji oraz Kazachstanu, a wzdłuż morza śródziemnnego powędrowało do Egiptu. Natomiast do Afryki Południowej i Meksyku koło dotarło dopiero w 1000 r. n.e. 



Rycina przedstawiająca wazę z Bronocic z najstarszym znanym wyobrażeniem pojazdu kołowego na świecie (ok. 3635-3370 p.n.e.)


Koło służy nam do transportu, do wykorzystywania energii, przypisuje mu się również znaczenie symboliczne. W filozofii na przykład wykorzystywane było do zobrazowania idei wiecznego powrotu, pojawia się także definicja koła czasu czy koła odrodzenia. Pytanie o to, czym w związku z tym jest koło, nasuwa się więc samo. Szukamy odpowiedzi na pytanie, kto i kiedy je wynalazł, czy możliwe będą jego nowe zastosowania…

Samo słowo„koło” ma różne znaczenia. Kiedyś dla określenia grupy przedstawicieli rycerstwa używano zwrotu „koło rycerskie”. W trybunale koronnym dawnej Rzeczypospolitej deputaci dzielili się na koła świeckie i duchowe. Senat zwany był kołem senatorskim. Jeszcze w czasach słowiańskich radę, zgromadzenie wojowników i starszych, określano kołem, gdyż w czasie ich trwania dyskutowano, siedząc w kręgu.

Ogień






Jego odkrycie datuje się na 790 000 r. p.n.e. Jest jednym z wynalazków, bez których ludzkość nigdy by nie przetrwała. Ludzie pierwotni ogień wywoływali przez przez tarcie lub krzesanie iskier powstających przy uderzaniu o siebie dwóch krzemieni, ewentualnie pirytu i krzemienia. 




Wynalazek ten jest wykorzystywany przez ludzi od samego odkrycia, przez wszystkie epoki, nawet i w tak "nowoczesnych" czasach w jakich żyjemy my. Umiejętność rozniecania ognia była i jest cały czas udoskonalana. Z biegiem czasu ludzkość ułatwiła sobie nawet tę czynność. Mamy przecież zapałki, zapalniczki, a nawet piezoelektryczny iskrownik do zapalania płomienia. Ogień to jedno z najstarszych odkryć, a w tym także i jedno z najpotrzebniejszych. Dzięki niemu możemy m.in. palić w piecach, gotować, wyrabiać szkło.




Recent Posts

Sample Text